Vitamin B complex là một loại vitamin bổ sung được rất nhiều ưa dùng hiện nay và những lợi ích tuyệt vời mà nó đem lại. Vitamin B Complex được đánh giá là một phần quan trọng và không thể thiếu nhằm đảm bảo được tình trạng sức khỏe đối với mọi người. Đặc biệt hơn nữa loại Vitamin này còn có thể làm giảm được nguy cơ mắc phải căn bệnh ung thư hiểm nghèo. Vậy cùng tìm hiểu xem vitamin B complex là gì và những lợi ích của nó đối với sức khỏe con người nhé!
Vitamin B complex là gì?
Vitamin B complex hay còn gọi là vitamin nhóm B phối hợp, cung cấp 8 trong số các loại vitamin B bao gồm B1 (thiamine), B2 (riboflavin), B3 (niacin), B5 (pantothenic acid), B6 (pyridoxine), B7 (biotin), B9 (folic acid) và B12 (cobalamin). Vitamin B complex giúp cơ thể hấp thu được năng lượng từ thực phẩm hàng ngày và hình thành các tế bào hồng cầu. Vitamin B complex được tìm thấy trong thịt, rau xanh lá, sữa, đậu, đậu Hà Lan, và các loại ngũ cốc nguyên chất.
Vitamin B complex bao gồm 8 loại vitamin khác nhau, mỗi loại đều có tác dụng và vai trò riêng, giúp hỗ trợ bảo vệ sức khỏe con người một cách toàn diện:
- Vitamin B1 giúp cơ thể sản sinh ra tế bào mới, là một chất đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển chức năng của các cơ quan, trong đó bao gồm não và tim.
- Vitamin B2 rất quan trọng trong việc sản xuất ra các tế bào hồng cầu và chống lại các gốc tự do.
- Vitamin B3 giúp điều chỉnh hệ thống thần kinh và hệ tiêu hóa, giúp duy trì làn da khỏe mạnh và hỗ trợ chuyển đổi thức ăn thành năng lượng.
- Vitamin B5 giúp phân tách các chất béo và carbohydrate thành năng lượng và chịu trách nhiệm sản xuất ra hormone.
- Vitamin B6 giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, tạo ra các tế bào hồng cầu mới, giúp bảo vệ và giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
- Vitamin B7 rất cần thiết cho tóc, móng và chức năng thần kinh, chúng tham gia vào việc sản xuất hormon.
- Vitamin B9 giúp tạo tế bào và duy trì các ADN, kích thích sự phát triển của hồng cầu đồng thời giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh.
- Vitamin B12 giúp điều chỉnh hệ thần kinh và đóng vai trò trong sự hình thành hồng cầu, giúp các tế bào máu và tế bào thần kinh hoạt động ổn định.
Tác dụng của vitamin B complex
Vitamin B complex mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe có thể kể đến như:
Ngăn ngừa chứng đau nửa đầu
Theo một nghiên cứu của Úc thì việc bổ sung vitamin B6, B12 và acid folic có thể giảm chứng đau một nửa đầu, có tác dụng làm giảm cả số lần và độ nghiêm trọng của bệnh. Người bị bệnh này thường có cảm giác đau nhói ở một bên đầu, nhiều lúc có cảm giác buồn nôn và rất nhạy cảm với ánh sáng và tiếng động.
Bổ sung và cung cấp đủ Vitamin B2 cũng có thể giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu bằng cách tác động đến sự rối loạn chức năng ty thể xảy ra ở cấp độ tế bào.
Chữa trầm cảm và lo âu
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ một chế độ ăn giàu vitamin B12 trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày có thể giúp ổn định tâm trạng, cải thiện tinh thần và giảm trầm cảm, lo âu vì loại vitamin này có khả năng giữ cho các chất dẫn truyền thần kinh trong não khỏe mạnh.
Ngoài ra, Vitamin B6 cũng là một chất dinh dưỡng khác có thể làm dịu đi các triệu chứng trầm cảm vì nó giúp tăng cường chức năng thần kinh trong não, có khả năng khắc phục tình trạng mất cân bằng hoóc môn, đây có thể là nguyên nhân gây trầm cảm.
Các nhà nghiên cứu cho biết việc bổ sung vitamin B complex thường xuyên trong vài tuần đến vài năm trong chế độ ăn uống hàng ngày có thể làm giảm nguy cơ tái phát trầm cảm.
Chữa vết thương trên da
Một số loại vitamin thuộc nhóm B trong đó có vitamin B12 và vitamin B5 có tác dụng rất lớn trong việc chữa lành các vết thương ngoài da. Các thành phần bổ sung vitamin B complex nên được sử dụng hàng ngày trong suốt giai đoạn làm lành vết thương để mang lại hiệu quả cao nhất.
Chữa hội chứng tiền kinh nguyệt
Vitamin B6 được nghiên cứu và cho thấy rằng chúng giúp giảm các triệu chứng PMS (hội chứng tiền kinh nguyệt) bao gồm buồn rầu, cáu gắt, hay quên, đầy hơi và lo lắng. Vitamin B6 có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm như cá, thịt gà, khoai tây, trái cây và các loại ngũ cốc.
Đối tượng sử dụng vitamin B complex
Phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai rất cần bổ sung thêm vitamin B9 và vitamin B12. Folate (vitamin B9) là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống khi mang thai do nó tham gia vào quá trình tổng hợp DNA và các phản ứng enzyme quan trọng.
Trong thai kỳ, nhu cầu folate của phụ nữ mang thai tăng lên để hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi. Trong thực tế, các bác sĩ khuyến cáo rằng phụ nữ mang thai nên bổ sung hoặc cung cấp nhiều thực phẩm giàu axit folic trong chế độ ăn hàng ngày để ngăn ngừa dị tật bẩm sinh cũng như giúp thai nhi phát triển tốt và khỏe mạnh hơn.
Không chỉ Vitamin B9, vitamin B12 còn giúp hình thành các tế bào máu và duy trì hoạt động của hệ thần kinh trung ương, ngăn ngừa dị tật ống thần kinh. Các nghiên cứu cho thấy khi phụ nữ mang thai thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến sảy thai sớm, sinh nhẹ cân, huyết áp cao và gây ra các bất thường ở thai nhi.
Người ăn chay
Những người theo chế độ ăn chay sẽ không ăn những thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng như thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa. Chế độ này thường sẽ làm thiếu hụt lượng Vitamin B12 cần thiết để cung cấp cho cơ thể mỗi ngày.
Như đã biết, Vitamin B12 rất quan trọng đối với sự hình thành tế bào hồng cầu và đảm bảo chức năng của hệ thần kinh. Vì vậy những người ăn chay có thể sử dụng các thực phẩm chức năng hoặc thuốc uống bổ sung vitamin B12. Vitamin B12 cũng có nhiều trong ngũ cốc ăn sáng và men dinh dưỡng.
Người đã phẫu thuật dạ dày
Người đã trải qua phẫu thuật dạ dày, còn được gọi là phẫu thuật barective cần được bổ sung thêm đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất. Trong đó vitamin B12 là nguồn dinh dưỡng vô cùng cần thiết đối với người bệnh lúc này. Vì vậy, người bệnh nên bổ sung thêm vitamin B complex vào thực đơn của mình dưới sự chỉ định của bác sĩ.
Người có độ tuổi trên 65
Khi xem xét các nghiên cứu về việc sử dụng thực phẩm bổ sung vitamin ở người cao tuổi, không có bằng chứng nào cho thấy người lớn tuổi cần nhiều thiamin (vitamin B1), riboflavin (B2) hay niacin (B3) hơn người trẻ tuổi.
Tuy nhiên, có nghiên cứu cho thấy người cao tuổi cần bổ sung thêm nhiều vitamin B6, B12 và folate (B9). Bởi thông thường người cao tuổi rất dễ thiếu hụt canxi, vitamin D, vitamin B12, kali và chất xơ nên cần đặc biệt chú ý đến những chất dinh dưỡng này. Theo một nghiên cứu khác cho thấy mức vitamin B6 cao có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm.
Người có vấn đề sức khỏe khác
Một số người mắc các bệnh đặc biệt khác rất cần bổ sung thêm vitamin B complex:
- HIV/AIDS
- Bệnh tim, thận
- Ung thư
- Bệnh Alzheimer
- Trầm cảm
- Nghiện rượu
- Người có tình trạng kém hấp thu như bệnh celiac hoặc bệnh Crohn.
- Bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp hoặc tiểu đường tuýp 1.
Tác dụng phụ của vitamin B complex
Vitamin B là một chất có thể hòa tan trong nước và rất cần được cung cấp mỗi ngày cho cơ thể. Thông thường với một chế độ dinh dưỡng an toàn và phù hợp, việc sử dụng vitamin B complex thường không gây ra tác dụng phụ. Nhưng khi sử dụng vitamin B complex liều cao sẽ gây ra một số tác dụng khác như:
Tăng đường huyết
Axit nicotinic liều cao là một dạng tổng hợp của vitamin B3, có thể làm tăng lượng đường trong máu, gây ảnh hưởng cho các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Vitamin B3 phân giải glycogen nên nên chúng sẽ làm tăng đường huyết. Do đó những người mắc bệnh tiểu đường hay đái tháo đường nên cân nhắc và chú ý khi sử dụng vitamin B3.
Dư thừa axit nicotinic
Sự dư thừa axit nicotinic trong cơ thể cũng có thể gây ra tình trạng huyết áp thấp, mệt mỏi, đau đầu, phát ban và tổn thương gan. Vì vậy những người đái tháo đường không nên sử dụng axit nicotinic liều cao.
Dư thừa nicotinamide
Liều cao nicotinamide – một dạng vitamin B3 khác, có thể gây tiêu chảy và tăng nguy cơ chảy máu. Điều này có thể xảy ra khi bạn sử dụng liều nicotinamide 500mg mỗi ngày.
Như chúng ta đều biết, vitamin rất quan trọng đối với đời sống và sức khỏe con người. Chúng không những có vai trò duy trì, bảo vệ các cơ quan chức năng trong cơ thể mà còn có tác dụng ngăn ngừa và phòng bệnh. Tuy nhiên việc quá liều hay dư thừa vitamin cũng dẫn đến một số triệu chứng hay tác dụng phụ.
Điển hình như khi thừa vitamin B6 có thể dẫn tới viêm đa dây thần kinh, giảm trí nhớ. Sử dụng vitamin B6 liều cao (trên 10g/ngày) có thể làm cho gan tạo ra các men bất thường. Hay quá lạm dụng vitamin B12 có thể gây tăng sản tuyến giáp, tăng hồng cầu quá mức, gây ra bệnh cơ tim… hoặc có thể xảy ra tác dụng khác như gây nôn nao, choáng váng, nổi mề đay.
Việc cung cấp vitamin B complex qua những thực phẩm hàng ngày là điều cần thiết. Tuy nhiên bạn cũng cần phải lựa chọn các loại thực phẩm hợp lý để có một chế độ dinh dưỡng phù hợp và tiêu chuẩn.
